Je winkelwagen is momenteel leeg!
In dialoog met AI: ethiek, manipulatie en bewustwording
Kennis is macht, maar ook gevaarlijk als het misbruikt wordt.
De jaren 2022, 2023 en 2024 staan in het teken van de mogelijkheden van AI. Vanuit mijn interesse voor digitale vernieuwingen ben ik er natuurlijk ook ingedoken.
Voor een project waar ik mee bezig ben, doe ik onderzoek naar het gebruik van AI. Daarbij gebruik ik veelvoudig AI, zowel ChatGPT als Gemini en Copilot. Ik zie AI voornamelijk als een nieuw hulpmiddel om sneller en dieper de materie in te duiken. En om te brainstormen. In dit project ben ik voornamelijk met dit soort (positieve) zaken bezig.
Maar ik wil ook een andere kant belichten. Want alles heeft 2 kanten (of meer). Een van de onderwerpen in het project is ethiek en valkuilen. Dat is natuurlijk nu een hot topic. Ik besloot een gesprek hierover aan te gaan met de deskundigen zelf. AI programma’s. In dit geval ChatGPT.
Ik begon met een verkennend gesprek. En waar het gesprek zich in eerste instantie focuste op ethiek en de valkuilen van AI, ontvouwde zich gaandeweg een gesprek dat zich meer richtte op manipulatie met behulp van AI. Dus heb ik het gesprek beëindigd met de vraag hoe wij ons daartegen kunnen wapenen.
Dit gesprek deel ik met jullie, aan de ene kant ter leering ende vermaeck, aan de andere kant om je aan het denken te zetten. En misschien zelf eens een gesprek met AI aan te gaan.
De afbeeldingen in deze reeks artikelen zijn AI gegenereerd.
Irma Heisterkamp
Ik wil het graag hebben over de ethiek en valkuilen van AI in creatief schrijven. Kan jij mij daarbij helpen?
ChatGPT
Zeker, ik kan je helpen met een overzicht van de ethische overwegingen en mogelijke valkuilen rond het gebruik van AI in creatief schrijven:
Ethiek:
- Plagiaat en originaliteit: Het gebruik van AI-modellen om creatieve inhoud te genereren roept vragen op over plagiaat en originaliteit. Schrijvers moeten zich bewust zijn van de bronnen die ze gebruiken en ervoor zorgen dat de gegenereerde inhoud voldoet aan de ethische normen voor originaliteit.
- Bias en stereotypen: AI-modellen kunnen inherente bias en stereotypen bevatten die kunnen doorsijpelen in de gegenereerde tekst. Het is belangrijk om bewust te zijn van deze bias en ervoor te zorgen dat de gegenereerde inhoud inclusief en respectvol is.
- Verlies van menselijke creativiteit: Het gebruik van AI in creatief schrijven roept vragen op over het verlies van menselijke creativiteit en authenticiteit. Schrijvers moeten nadenken over hoe ze AI als een aanvullend hulpmiddel kunnen gebruiken, in plaats van het volledig te laten vervangen.
- Privacy en data-ethiek: Het gebruik van AI-modellen kan privacykwesties oproepen met betrekking tot het verzamelen en gebruiken van persoonlijke gegevens. Schrijvers moeten zich bewust zijn van de privacy-implicaties van het gebruik van AI in creatief schrijven en ervoor zorgen dat ze voldoen aan de geldende wet- en regelgeving.
Valkuilen:
- Overafhankelijkheid: Schrijvers kunnen te veel vertrouwen op AI-modellen voor creatief schrijven en het risico lopen hun eigen creativiteit te verliezen. Het is belangrijk om een gezonde balans te vinden tussen het gebruik van AI en het behouden van menselijke creativiteit.
- Kwaliteitscontrole: AI-modellen zijn niet perfect en kunnen fouten maken bij het genereren van tekst. Schrijvers moeten zorgvuldig de gegenereerde inhoud controleren op nauwkeurigheid, consistentie en kwaliteit.
- Gebrek aan contextueel begrip: AI-modellen missen vaak contextueel begrip en kunnen moeite hebben om subtiele nuances in taal en betekenis te begrijpen. Schrijvers moeten voorzichtig zijn bij het interpreteren van de gegenereerde tekst en ervoor zorgen dat deze past binnen de bredere context van hun werk.
- Technologische beperkingen: AI-modellen hebben technologische beperkingen en kunnen moeite hebben met het genereren van complexe of creatieve inhoud. Schrijvers moeten realistische verwachtingen hebben over wat AI kan bereiken en zich bewust zijn van de grenzen van de technologie.
Door rekening te houden met deze ethische overwegingen en valkuilen, kunnen schrijvers verantwoordelijk en effectief gebruik maken van AI in creatief schrijven.
Wat vind jij hier zelf van?
ChatGPT
Als AI-model heb ik geen persoonlijke meningen of gevoelens, maar ik kan wel een objectief perspectief bieden op de kwestie.
Vanuit dat perspectief is het belangrijk om de potentie van AI in creatief schrijven te erkennen, maar tegelijkertijd ook de ethische overwegingen en valkuilen serieus te nemen. AI kan zeker waarde toevoegen aan het schrijfproces door inspiratie te bieden, suggesties te doen en taken te automatiseren. Dit kan vooral nuttig zijn voor schrijvers die worstelen met creatieve blokkades of technische aspecten van het schrijven.
Echter, het is essentieel om bewust te blijven van de ethische implicaties van het gebruik van AI in creatief schrijven, zoals plagiaat, bias en privacykwesties. Schrijvers moeten verantwoordelijk omgaan met AI en ervoor zorgen dat ze de menselijke creativiteit behouden en respecteren, terwijl ze tegelijkertijd profiteren van de voordelen van technologische vooruitgang.
Kortom, AI kan een waardevol hulpmiddel zijn in het creatieve schrijfproces, maar het is belangrijk om het met zorg en verantwoordelijkheid te gebruiken.
Kan AI sociaal wenselijk gedrag vertonen?
Deze antwoorden triggerden mij. Dit is waar heel veel tegenstanders van AI ook mee worstelen. Mensen hebben de neiging bij heikele kwesties een sociaal wenselijk antwoord te geven. Die indruk kreeg ik nu ook. Dus besloot ik die richting in te gaan.
Kan jij sociaal wenselijke antwoorden geven?
ChatGPT
Ja, als AI-model kan ik sociaal wenselijke antwoorden geven als dat gewenst is. Mijn doel is om nuttige en respectvolle antwoorden te geven die passen binnen sociale normen en verwachtingen. Als je specifiek sociaal wenselijke antwoorden nodig hebt, geef me dan gerust de context en ik zal mijn reacties daarop afstemmen.
Doe je dat niet uit jezelf?
ChatGPT
Als AI-model ben ik geprogrammeerd om neutraal en respectvol te reageren op vragen en verzoeken. Mijn reacties zijn gebaseerd op het begrip van taal en context zoals ik dat heb geleerd tijdens mijn training. Hoewel ik kan begrijpen wat sociaal wenselijk is en mijn antwoorden kan aanpassen aan de context, handel ik niet uit eigen initiatief, maar reageer ik op de input en de behoeften van de gebruiker. Als je specifiek sociaal wenselijke antwoorden wilt, kun je me dat laten weten en zal ik mijn reacties daarop afstemmen.
AI en liegen
Is dit ook waar? Kan een kunstmatige intelligentie de waarheid verdraaien? Kan het liegen?
Hoe eerlijk ben je in je antwoorden?
ChatGPT
Als AI-model streef ik ernaar om zo accuraat en informatief mogelijk te zijn in mijn antwoorden. Mijn antwoorden zijn gebaseerd op de informatie die ik heb geleerd tijdens mijn training, die bestaat uit een breed scala aan tekstbronnen. Ik probeer altijd objectief te zijn en feitelijke informatie te verstrekken op basis van mijn kennis. Echter, het is belangrijk op te merken dat ik als AI geen bewustzijn, emoties of subjectieve opinies heb, dus mijn antwoorden zijn niet gebaseerd op persoonlijke overtuigingen of meningen.
Dus in principe niet liegen. Maar AI is dus afhankelijk van zijn trainingsdata. Dat kan dus gemanipuleerd worden. Ik ga ervan uit dat AI op dit moment nog niet kan liegen en de waarheid zegt. Hoe betrekkelijk dat ook is. Dit is dus een aanname. Vanuit deze aanname ga ik verder met mijn vraaggesprek met ChatGPT.
In hoeverre kan jij beoordelen of de bronnen die gebruikt zijn om jou te trainen veelzijdig zijn en alle gezichtspunten bevatten die nodig zijn om objectief te kunnen antwoorden?
ChatGPT
Als AI-model heb ik geen directe toegang tot specifieke informatie over de diversiteit van de bronnen die zijn gebruikt tijdens mijn training. Mijn training omvat echter een breed scala aan tekstbronnen uit verschillende contexten, zoals nieuwsartikelen, academische papers, boeken en online publicaties. Deze bronnen zijn samengesteld door mijn ontwikkelaars om een zo uitgebreid mogelijke kennisbasis te bieden.
Hoewel mijn training is ontworpen om diversiteit in standpunten en perspectieven te omvatten, is het belangrijk om te erkennen dat geen enkel AI-model perfect is en dat er altijd ruimte is voor verbetering. Ik ben geprogrammeerd om zo objectief mogelijk te zijn in mijn antwoorden, maar het is aan de gebruiker om kritisch te blijven en verschillende bronnen te raadplegen om een volledig beeld te krijgen van een onderwerp.
AI heeft geen beoordelingsvermogen
Jij kan dus zelf niet beoordelen of er een manco in je kennis zit?
ChatGPT
Dat klopt. Als AI-model ben ik niet in staat om zelfstandig te beoordelen of er een manco in mijn kennis zit. Mijn vermogen om te reageren is gebaseerd op de informatie die ik tijdens mijn training heb ontvangen. Ik heb geen bewustzijn of zelfreflectie om mijn eigen kennis te evalueren.
Het is aan de gebruiker om kritisch te blijven en te erkennen dat ik als AI-model mogelijk niet alle nuances van een onderwerp kan bevatten. Daarom is het altijd verstandig om meerdere bronnen te raadplegen en verschillende perspectieven te overwegen bij het zoeken naar informatie.
Kan je wel leren van de input van de gebruikers die je krijgt?
ChatGPT
Als AI-model kan ik niet in de traditionele zin “leren” zoals mensen dat doen. Ik kan echter wel profiteren van de input die ik ontvang van gebruikers door middel van technieken zoals fine-tuning en feedbackloops. Dit houdt in dat mijn ontwikkelaars mijn prestaties kunnen verbeteren door mij opnieuw te trainen met specifieke input of door mijn algoritmen aan te passen op basis van gebruikersfeedback.
Met andere woorden, terwijl ik zelf niet leer zoals mensen dat doen, kunnen mijn prestaties en antwoorden wel worden verfijnd en verbeterd door middel van interactie en feedback van gebruikers.
Kan ik zeggen dat jij een soort spiegel bent van je ontwikkelaars?
ChatGPT
In zekere zin, ja. Als AI-model ben ik ontwikkeld door een team van ingenieurs en onderzoekers die verantwoordelijk zijn voor mijn training, architectuur en voortdurende verbetering. Mijn prestaties en capaciteiten weerspiegelen grotendeels de kennis, expertise en beslissingen van mijn ontwikkelaars.
Echter, het is belangrijk om op te merken dat ik als AI-model geen bewustzijn of zelfstandige identiteit heb. Ik functioneer op basis van de programmering en algoritmen die zijn ingebouwd door mijn ontwikkelaars, en ik reageer op basis van de input die ik ontvang van gebruikers.
AI en bias
Dus als jouw ontwikkelaars een bias hebben, dan heb jij dat ook?
ChatGPT
Ja, dat is mogelijk. Als mijn ontwikkelaars bepaalde biases hebben, kunnen die onbedoeld worden weerspiegeld in mijn prestaties en antwoorden. Bias kan optreden tijdens het trainingsproces als gevolg van de selectie van trainingsgegevens, de keuze van algoritmen, of de interpretatie van resultaten.
Het is belangrijk voor ontwikkelaars om zich bewust te zijn van deze mogelijkheid en actief te werken aan het minimaliseren van bias in AI-modellen. Dit kan worden bereikt door middel van zorgvuldige gegevensselectie, diversiteit in trainingsgegevens, en continue monitoring en evaluatie van het model.
Weet jij of dat dit gebeurt tijdens jouw training?
ChatGPT
Als AI-model heb ik geen directe toegang tot informatie over het specifieke trainingsproces dat is gebruikt om mij te ontwikkelen. Mijn training omvat een breed scala aan tekstbronnen uit verschillende contexten, maar ik heb geen kennis van de specifieke datasets of methoden die zijn gebruikt tijdens mijn training.
Dat gezegd hebbende, ontwikkelaars van AI-modellen streven ernaar om bias te minimaliseren tijdens het trainingsproces door zorgvuldige gegevensselectie, diversiteit in trainingsgegevens en andere methoden. Echter, het is altijd mogelijk dat onbedoelde bias aanwezig is als gevolg van verschillende factoren. Het is daarom belangrijk voor ontwikkelaars en gebruikers om zich bewust te zijn van deze mogelijkheid en actief te werken aan het minimaliseren en corrigeren van bias in AI-modellen.
Hoe weet jij zo zeker dat de ontwikkelaars van AI-modellen ernaar streven om bias te minimaliseren?
ChatGPT
Als AI-model baseer ik mijn antwoorden op de informatie die ik heb geleerd tijdens mijn training, inclusief informatie over best practices en ethische richtlijnen in AI-ontwikkeling. Het minimaliseren van bias is een van de belangrijkste ethische overwegingen bij het ontwikkelen van AI-modellen, en het wordt algemeen erkend als een cruciale stap om de eerlijkheid en nauwkeurigheid van AI-systemen te waarborgen.
Ontwikkelaars van AI-modellen zijn zich over het algemeen bewust van het belang van het minimaliseren van bias en streven ernaar om dit te bereiken door middel van verschillende methoden, waaronder:
- Zorgvuldige gegevensselectie: Het selecteren van representatieve en evenwichtige datasets om ervoor te zorgen dat het model wordt blootgesteld aan diverse en inclusieve informatie.
- Biasdetectie en -correctie: Het identificeren van potentiële bias in trainingsgegevens en het nemen van maatregelen om deze te corrigeren of te compenseren.
- Diversiteit in het ontwikkelteam: Het hebben van een divers ontwikkelingsteam kan helpen bij het identificeren en aanpakken van mogelijke bias vanuit verschillende perspectieven.
- Transparantie en verantwoording: Het verstrekken van transparantie over het ontwikkelingsproces en het aansprakelijk houden van ontwikkelaars voor eventuele bias die in het model aanwezig is.
Hoewel het streven naar het minimaliseren van bias een belangrijk aspect is van AI-ontwikkeling, is het belangrijk op te merken dat volledige eliminatie van bias vaak een uitdaging is en dat voortdurende inspanningen nodig zijn om bias te detecteren, te corrigeren en te verminderen.
Is het hebben van bias niet een tijdperk gebonden aspect?
ChatGPT
Bias kan inderdaad worden beïnvloed door verschillende tijdperken en culturele contexten. Wat als bias wordt beschouwd, kan veranderen naarmate de maatschappij evolueert en nieuwe normen en waarden worden vastgesteld.
Bovendien kunnen ontwikkelaars van AI-modellen werken in een tijdperk waarin bepaalde biases meer of minder prominent zijn dan in het verleden.
Daarom is het belangrijk voor ontwikkelaars van AI-modellen om voortdurend bewust te zijn van de sociale en culturele context waarin ze werken en om zich aan te passen aan veranderende normen en waarden.
Het minimaliseren van bias vereist niet alleen technische expertise, maar ook een diepgaand begrip van sociale en ethische kwesties. Dit benadrukt het belang van voortdurende educatie, diversiteit in het ontwikkelteam en een kritische benadering van het ontwikkelingsproces om bias te identificeren en te verminderen.
Ga naar deel 2